Δέκα πράγματα που δεν γνωρίζετε για τον Φρόιντ

Ο Σίγκμουντ Φρόιντ πέθανε στο Λονδίνο, σε ηλικία 83 ετών. Οι ριζοσπαστικές του ιδέες για την λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού έθεσαν τις βάσεις της επιστήμης της ψυχολογίας. Με αφορμή την 75η επέτειο του θανάτου του το History δημοσίευσε δέκα πράγματα που ενδεχομένως να μην γνωρίζετε για τον άνθρωπο που έμεινε στην ιστορία ως «ο πατέρας της σύγχρονης ψυχανάλυσης».

1. Ο θάνατος του Φρόιντ ενδέχεται να ήταν μια υποβοηθούμενη αυτοκτονία

Το καλοκαίρι του 1939 ο Φρόιντ ήταν πλέον αδύναμος και υπέφερε από έντονους πόνους λόγω καρκίνου του στόματος. Στις 21 Σεπτεμβρίου ο Φρόιντ άρπαξε το χέρι του γιατρού και φίλου του, Μαξ Σουρ, και του υπενθύμισε μια παλαιότερη υπόσχεσή του: «να μην τον βασανίσει χωρίς λόγο». «Τώρα πια αυτό που ζω δεν είναι παρά βασανιστήρια χωρίς κανένα λόγο», του είπε. Αφού έλαβε την άδεια από την κόρη του Φρόιντ, Άννα, ο Σουρ του χορήγησε μια υπερβολική δόση μορφίνης με ένεση για να του περάσουν οι πόνοι. Ο Φρόιντ έπεσε σε κώμα και δεν ξύπνησε ποτέ.

2. Ήταν μανιώδης καπνιστής και είχε υποβληθεί σε 30 χειρουργικές επεμβάσεις για αφαίρεση όγκων

Ο Φρόιντ εθίστηκε στο κάπνισμα μετά το πρώτο τσιγάρο που άναψε σε ηλικία 20 ετών. Καθημερινά σταματούσε σε ένα κατάστημα καπνού για να αγοράσει πούρα, καπνίζοντας πάνω από 20 καθημερινά. Παρά τις προειδοποιήσεις των γιατρών για το μανιώδες κάπνισμά του, ο Φρόιντ πίστευε πως η αγαπημένη του συνήθεια αυξάνει την παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητά του. Μετά την ανακάλυψη όγκων στο στόμα, το 1923, οι γιατροί του αφαίρεσαν ένα μεγάλο μέρος από το σαγόνι του. Υποβλήθηκε συνολικά σε 33 χειρουργικές επεμβάσεις μέσα σε 16 χρόνια, όμως ποτέ δεν σταμάτησε το κάπνισμα.

3. Ο Φρόιντ πίστευε πως η κοκαϊνη είναι ένα θαυματουργό φάρμακο

Στη δεκαετία του 1880 ο Φρόιντ ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για ένα ελάχιστα γνωστό αλλά νόμιμο, εκείνη την περίοδο φάρμακο, που χρησιμοποιούσε ένας Γερμανός στρατιωτικός γιατρός για να αναζωογονήσει τους κουρασμένους στρατιώτες. Αυτό το φάρμακο δεν ήταν άλλο από την κοκαϊνη. Ο Φρόιντ πειραματίστηκε με την κοκαϊνη και μάλιστα τη μοίραζε σε φίλους και τη σύντροφό του, διαφημίζοντας μάλιστα τα «θεραπευτικά οφέλη» της σε μια έγγραφη αναφορά του το 1884 με τίτλο «Περί Κοκαϊνης», την οποία αποκαλούσε έναν «ύμνο σε αυτή τη μαγική ουσία». Ο Φρόιντ χορήγησε κοκαϊνη και στον φίλο του Ερνστ Φλάισλ φον Μάρξοφ σε μια προσπάθεια αποτοξίνωσής του από τον εθισμό της μορφίνης. Ο Μάρξοφ εθίστηκε στην κοκαϊνη. Όταν ο Φρόιντ πληροφορήθηκε πως φαινόμενα εθισμού αλλά και θανάτου από υπερβολική δόση κοκαϊνης έχουν καταγραφεί και σε άλλα άτομα σταμάτησε να υποστηρίζει τα ιατρικά οφέλη της. Ωστόσο συνέχισε να τη χρησιμοποιεί ο ίδιος ως φάρμακο για τις ημικρανίες, τη ρινική φλεγμονή και την κατάθλιψη μέχρι τα μέσα της δεκαετία του 1890.

4. Αρνήθηκε 100.000 δολάρια από έναν αμερικανό μεγιστάνα του Χόλιγουντ

Από το 1925 η φήμη του Φρόιντ είχε εξαπλωθεί σε τέτοιο βαθμό που ο παραγωγός ταινιών Σάμιουελ Γκολντγουιν του προσέφερε 100.000 δολάρια για να γράψει ή να προσφέρει τις συμβουλές του για τη συγγραφή ενός σεναρίου με θέμα «τις μεγάλες ιστορίες αγάπης στον κόσμο». Ο Φρόιντ αρνήθηκε την προσφορά, όπως είχε κάνει και με τα 25.000 δολάρια που του είχε προσφέρει, το προηγούμενο έτος, ο εκδότης της εφημερίδας Chicago Tribune για να γράψει μια ψυχολογική ανάλυση για τους δύο διάσημους εγκληματίες Λέοπολντ και Λομπ, οι οποίοι θα δικάζονταν σε λίγο καιρό.

5. «Η Ερμηνεία των Ονείρων» ήταν αρχικά μια εμπορική αποτυχία

Το βιβλίο του Φρόιντ που θεωρείται ως η σημαντικότερη δουλειά του είχε πολύ μικρή ανταπόκριση όταν πρωτοδημοσιεύτηκε το 1899, πουλώντας μόλις 351 αντίτυπα σε έξι χρόνια. Δεύτερη έκδοση του βιβλίου δεν κυκλοφόρησε μέχρι το 1909.

6. Ο διάσημος καναπές του ήταν ένα δώρο από έναν ευγνώμων ασθενή

Ο Φρόιντ ξεκίνησε να εφαρμόζει τη μέθοδο της ύπνωση όταν άνοιξε το πρώτο του ιατρείο στη Βιέννη το 1886 με τους ασθενείς του να ξαπλώνουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Όταν άρχισε να χρησιμοποιεί τη «διαλεκτική θεραπεία» κατά τη διάρκεια της ψυχανάλυσης ο Φρόιντ συνέχισε να καλεί τους ασθενείς του να ξαπλώνουν, στον περίφημο καναπέ του που ήταν ένα ευχαριστήριο δώρο από έναν ασθενή, ενώ ο ίδιος καθόταν στην πολυθρόνα του κρατώντας σημειώσεις.

7. Οι Ναζί έκαψαν τα βιβλία του - Διαφυγή από την Αυστρία

Ο Φρόιντ ήταν άθεος, ωστόσο η οικογένειά του ήταν εβραϊκή και ο ίδιος κυνηγήθηκε από τους Ναζί. Τα βιβλία του ήταν μεταξύ εκείνων που κάηκαν το 1933 από το ναζιστικό καθεστώς. Ο ίδιος αντιμετώπισε με σαρκασμό το γεγονός. «Έχουμε κάνει πρόοδο. Στον Μεσαίωνα θα έκαιγαν εμένα», είχε πει. Μετά την προσάρτηση της Αυστρίας, οι Ναζί εισέβαλαν στο σπίτι του, συλλαμβάνοντας και ανακρίνοντας την κόρη του. Με τη βοήθεια του φίλου και μιας ασθενούς του κατέφυγε στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Λονδίνο με τη σύζυγό του και την κόρη του.

8. Τέσσερις από τις αδερφές του πέθαναν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Οι τέσσερις αδελφές του δεν κατάφεραν να τον ακολουθήσουν παρά τις προσπάθειες. Ο Φρόιντ πέθανε λίγες μόλις εβδομάδες μετά την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ οι τέσσερις αδελφές του που έμειναν στη Βιέννη στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου τελικά σκοτώθηκαν.

9. Είχε μελετήσει τη σεξουαλική ζωή των χελιών

Ενώ ήταν ακόμη στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ο νεαρός Φρόιντ μελετούσε ζωολογία. Σε ένα ερευνητικό ταξίδι στην Τεργέστη μελέτησε την αναπαραγωγή των χελιών, με τον καθηγητή να του αναθέτει να ερευνήσει ειδικά τα αρσενικά αναζητώντας τους όρχεις τους. Ο Φρόιντ μετά από πολλές ώρες μάταιης ανατομίας κατέληξε στο συμπέρασμα: «Όλα τα χέλια που έχω ερευνήσει είναι θηλυκά».

10. Προσπάθησαν να κλέψουν τις στάχτες του

Οι στάχτες του Φρόιντ τοποθετήθηκαν σε έναν αρχαιοελληνικό αμφορέα. Η γυναίκα του, η Μάρθα, απεβίωσε το 1951 και οι στάχτες της τοποθετήθηκαν στον ίδιο αμφορέα, στο κρεματόριο Golders Green στο Λονδίνο. Το Ιανουάριο του 2014, η αστυνομία του Λονδίνου ανέφερε πως κλέφτες προσπάθησαν να πάρουν τις στάχτες. Αποτέλεσμα των προσπαθειών τους ήταν ο αμφορέας, 2.300 χρόνων, να υποστεί ζημιά.