Υπάρχουν εξωγήινοι?

Είμαστε μόνοι μας στο γαλαξία; Και αν όχι, ποιες είναι οι πιθανότητες ύπαρξης εξωγήινης ευφυούς ζωής σε άλλους πλανήτες; Θα μπορούσαμε ποτέ να εντοπίσουμε τυχόν εξωγήινες μορφές ζωής και να επικοινωνήσουμε μαζί τους; Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε επιστημονικά τα ερωτήματα αυτά;

Ο αμερικανός αστρονόμος Φρανκ Ντρέικ, ιδρυτής του προγράμματος SETI (Ινστιτούτο Ερευνας Εξωγήινης Νοημοσύνης) και νυν καθηγητής Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, ήταν ο πρώτος που το επιχείρησε, με την περίφημη πλέον «Εξίσωση Ντρέικ»:

N=R*fp*fl*fi*fc*L*n

όπου


Ν=ο αριθμός των εξωγήινων πολιτισμών που μπορούμε να επικοινωνήσουμε
R=ο ρυθμός σχηματισμού νέων αστεριών ανα έτος στο γαλαξία μας
fp=το ποσοστό των αστεριών που έχουν πλανήτες
fl=το ποσοστό των πλανητών θα αναπτύξουν κάποιο είδος ζωής
fi=το ποσοστό των πλανητών που μπορούν να αναπτύξουν νοήμονα ζωή
fc=το ποσοστό των πλανητών που στέλνουν ανιχνεύσιμα σήματα στο διάστημα
L=το χρονικό διάστημα που παραμένουν τα σήματα αυτά στο διάστημα
n=το ποσοστό των πλανητών που μπορούν να υποστηρίξουν την ύπαρξη ζωής

Το αποτέλεσμα που πήρε ο Ντρέικ ήταν τέσσερις έως δέκα πιθανότητες στις 100. Από τότε οι αριθμοί αυτοί έχουν αναθεωρηθεί λόγω των νέων επιστημονικών δεδομένων, με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις να δίνουν έναν μικρό αριθμό πλανητών που δεν επικαλύπτονται μάλιστα χρονικά, κάνοντας τις πιθανότητες εντοπισμού ελάχιστες έως μηδαμινές. Από την άλλη, όμως, υπάρχουν και πιο αισιόδοξοι ερευνητές όπως ο αστρονόμος Σεθ Σόστακ, επικεφαλής του Ινστιτούτου SETI.

Ο Σόστακ, με βάση την εξίσωση Ντρέικ, έχει υπολογίσει πως στο γαλαξίας μας, που έχει διάμετρο 100.000 έτη φωτός και φιλοξενεί 100 δισ. άστρα, πρέπει να υπάρχουν περισσότεροι από 10.000 εξωγήινοι πολιτισμοί που χρησιμοποιούν ραδιοεπικοινωνίες και άρα είναι ανιχνεύσιμοι.

Οι πλανήτες αυτοί, σύμφωνα με τον Σόστακ, απέχουν από 200 έως 1.000 έτη φωτός και άρα για να μεταδοθεί ένα μήνυμα από τη Γη προς τον πλησιέστερο γείτονά μας στο γαλαξία θα χρειαστούν αιώνες. Ο ίδιος όμως πιστεύει πως με τους ρυθμούς που βελτιώνονται τα ραδιοτηλεσκόπια και οι επεξεργαστές τους θα μπορέσουμε έως το 2025 να εντοπίσουμε τυχόν εξωγήινα ραδιοσήματα.

Ωστόσο, πολλοί από τους αριθμούς πάνω στους οποίους βασίζονται όσοι χρησιμοποιούν την εξίσωση Ντρέικ είναι κατά βάση τυχαίες εκτιμήσεις και πολλές παράμετροι που έπρεπε να έχουν συμπεριληφθεί απουσιάζουν εντελώς. Από τη στιγμή που η εξίσωση βασίζεται σε εικασίες, το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι από μηδέν έως δισεκατομμύρια, και επομένως να μη σημαίνει απολύτως τίποτα.

Οι παράμετροι στην εξίσωση Ντρέικ δεν λαμβάνουν υπόψη για παράδειγμα πως, για να υπάρξει ζωή, το νερό πρέπει να είναι σε υγρή μορφή, κάτι που απαιτεί συγκεκριμένη απόσταση του πλανήτη από το αστέρι του. Σχεδόν όλοι οι πλανήτες που έχουμε ανακαλύψει έκτοτε βρίσκονται πολύ κοντά σε αυτό, με αποτέλεσμα το νερό που τυχόν να υπάρχει να είναι σε μορφή υδρατμών. Επιπλέον, στην εξίσωση δεν λαμβάνεται υπόψη η προϋπόθεση ύπαρξης ενός σταθερού άξονα περιστροφής, όπως αυτού της Γης, που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση σταθερού κλίματος. Στη Γη η παρουσία της Σελήνης εξασφαλίζει αυτή τη σταθερότητα, στους άλλους πλανήτες όμως οι άξονες κινούνται χαοτικά διαταράσσοντας τις συνθήκες ανάπτυξης και εξέλιξης της ζωής.

Τέλος, η ανάπτυξη ευφυούς ζωής στον πλανήτη Γη ήταν κάτι που χρειάστηκε 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια για να συμβεί. Μάλιστα σε αυτό συνέβαλε ένα εντελώς τυχαίο γεγονός -η πρόσκρουση ενός μετεωρίτη πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, που αφάνισε τους δεινοσαύρους και προετοίμασε το έδαφος για την εμφάνιση του ανθρώπου.

Η πληθώρα επιπλέον παραμέτρων αλλά και το γεγονός ότι οι περισσότερες από αυτές είναι αδύνατο να υπολογιστούν, οδηγούν στο συμπέρασμα πως οι εκτιμήσεις που βασίζονται στην εξίσωση Ντρέικ είναι καθαρά υποθετικές και πιθανότατα να μην συναντήσουμε ποτέ άλλη ζωή στο γαλαξία μας.

πηγή: enet.gr