Το Παλίμψηστο τού Αρχιμήδη

Ένα άγνωστο αρχαίο ελληνικό κείμενο, το οποίο είχε σχεδόν καταστραφεί, επανακτήθηκε και αποκωδικοποιήθηκε πλήρως με τη βοήθεια τής σύγχρονης τεχνολογίας. Πρόκειται για το αποκαλούμενο «Παλίμψηστο τού Αρχιμήδη» στο οποίο εμπεριέχονται συγκλονιστικές λεπτομέρειες για τις κατακτήσεις τής μαθηματικής επιστήμης στην αρχαία Ελλάδα.

Οι πληροφορίες που προέκυψαν, από τη μελέτη των έργων τού Αρχιμήδη τα οποία υπάρχουν στη συγκεκριμένη περγαμηνή, οδηγούν τους επιστήμονες στην αναθεώρηση των όσων πιστεύαμε για τις μαθηματικές γνώσεις των αρχαίων Ελλήνων. Και αυτό διότι αποδεικνύουν, μεταξύ άλλων, ότι ο Αρχιμήδης γνώριζε τις αρχές και την πρακτική τού Διαφορικού και του Ολοκληρωτικού λογισμού,πολλούς αιώνες πριν τη διατύπωσή τους από το Νεύτωνα και τον Λάιμπνιτς.

Στη φωτογραφία φαίνεται η περγαμηνή του 10ου αιώνα στις σελίδες της οποίας κρύβονταν κείμενα του Αρχιμήδη. Αργότερα τα κείμενα αυτά αντικαταστάθηκαν από άλλα θρησκευτικού περιεχομένου. Όμως η σύγχρονη τεχνολογία με ακτίνες Χ αποκάλυψε τα έργα του μεγάλου έλληνα μαθηματικού και τεχνικού

Μια σειρά άγνωστων έως σήμερα κειμένων του Αρχιμήδη γραμμένων σε παλίμψηστη περγαμηνή έφεραν στο φως αμερικανοί επιστήμονες κάνοντας χρήση μιας υπερσύγχρονης μεθόδου χρήσης ακτινών Χ.

Τα κείμενα του κορυφαίου έλληνα μαθηματικού της αρχαιότητας παρέμεναν άγνωστα, αφού βρίσκονταν κρυμμένα κάτω από εικόνες και κείμενο που είχαν γραφεί στην περγαμηνή μεταγενέστερα. Χρησιμοποιώντας μια μη καταστρεπτική τεχνική για την περγαμηνή, γνωστή ως φθορίζουσες ακτίνες Χ, αμερικανοί ερευνητές κατόρθωσαν να διαβάσουν το κείμενο πίσω από τις μεταγενέστερες προσθήκες.

Το αρχαίο κείμενο του 10ου αιώνα - με άγνωστο σε μας συγγραφέα - περιλαμβάνουν τη μοναδική γνωστή ελληνική εκδοχή του έργου του "Περί οχουμένων" (Υδροστατική) και τα μοναδικά διασωθέντα αντίγραφα των έργων "Περί μηχανικών θεωρημάτων" και "Στομάχιον". Επίσης, περιέχει και τα εξής έργα του: "Η μέτρηση του Κύκλου", "Ελικοειδείς Γραμμές", "Σφαίρα και Κύλινδρος", "Επιπλέοντα Σώματα" και "Ισορροπία επιπέδου".

Στις πραγματείες αυτές , ο έλληνας μαθηματικός του 3ου αιώνα π.Χ. αναπτύσσει τις αριθμητικές περιγραφές του πραγματικού κόσμου.

"Ο Αρχιμήδης δεν μοιάζει με κανέναν. Δεν Θα μπορούσε να συμβεί κάτι καλύτερο από το να ξαναδιαβάσουμε ό,τι είχε στο μυαλό του μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του δυτικού πολιτισμού", αναφέρει ο Will Noel, έφορος Αρχαιοτήτων στο Μουσείο Τέχνης Walters στη Βαλτιμόρη της πολιτείας Μέριλαντ και διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος. Και συνεχίζει, "Το Παλίμψηστο είναι το όγδοο θαύμα του κόσμου. Πρώτη φορά βρίσκουμε τρία ξεχωριστά αρχαία κείμενα στο ίδιο βιβλίο".

"Είναι σαν να λάβαμε ένα φαξ από τον 3ο αιώνα π.Χ.", σχολίασε με ενθουσιασμό ο Noel, που μαζί με τους συνεργάτες του βρίσκεται σε ειδικό εργαστήριο του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ όπου υπάρχει ο σχετικός εξοπλισμός.

Το πρωτότυπο κείμενο του Αρχιμήδη - που έζησε και πέθανε στις Συρακούσες από το 287 π.Χ. έως το 212 π.Χ. - είχε αντιγραφεί στην περγαμηνή τον 10ο αιώνα από άγνωστο γραφέα. Τρείς αιώνες αργότερα ο Ιωάννης Μύρωνας, ορθόδοξος μοναχός στα Ιεροσόλυμα, ανακύκλωσε την περγαμηνή ξύνοντας το αρχικό κείμενο και κόβοντας τα κομμάτια δέρματος στη μέση. Έτσι δημιούργησε την παλίμψηστη περγαμηνή, δηλαδή μια επαναχρησιμοποιήσιμη περγαμηνή.